تشخیص مدیریت سود صنعت خودرو و ساخت قطعات با استفاده از ترکیب شبکه بیزین و درخت تصمیم C5.0

سرمایه‌گذاران، تحلیل‌گران مالی و سایر ذینفعان به رقم سود گزارش شده در صورت‌های مالی، به ‌عنوان یکی از فاکتورهای مهم تصمیم‌گیری توجه ویژه‌ای دارند، از این‌ رو تشخیص مدیریت سود موجود در صورت‌های مالی از اهمیت خاصی برخوردار است. هدف اصلی این پژوهش بررسی اثربخشی، مدلی برای تشخیص سطح مدیریت سود با استفاده از ترکیب دو تکنیک داده‌کاوی شبکه بیزین و درخت تصمیم C5.0 می‌باشد. برای این منظور از 24 متغیر تأثیرگذار بر مدیریت سود به‌عنوان متغیرهای مستقل و اقلام تعهدی اختیاری به عنوان متغیر وابسته و جایگزین مدیریت سود، استفاده شده است. به منظور محاسبه اقلام تعهدی اختیاری (مدیریت سود)، از روش توصیه شده توسط دیچو و همکاران (۲۰۱۲)، استفاده گردید. جامعه آماری پژوهش شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، فعال در صنعت خودرو و ساخت قطعات، طی سال‌های 1388 الی 1393 می‌باشد. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که مدل ترکیبی شبکه بیزین با درخت تصمیم C5.0، توانایی بالایی، برای تشخیص سطح مدیریت سود، در صنعت خودرو و ساخت قطعات دارد. بااهمیت‌ترین متغیر شناسایی شده توسط مدل ترکیبی، جهت تشخیص سطح مدیریت سود در صنعت خودرو و ساخت قطعات، متغیر آستانه عملکرد با نسبت اهمیت 100 درصد می‌باشد.